Bez czarny – właściwości prozdrowotne
„Drzewo życia”; „apteka dla ubogich”, „wiejska apteka” – tak z przymrużeniem oka nazywany jest czarny bez. Dzisiaj zajmiemy się lekiem, który gości na jego „półkach” czyli … kwiatami. Do owoców wrócimy jesienią, kiedy pierwsze młode wino nabierze łagodniejszego charakteru.
Charakteryzują się subtelnością i mocą – zarówno w aromacie jak i w leczniczych właściwościach. Kwiaty czarnego bzu przyciągają nietuzinkowym zapachem, który wraz z końcem maja aromatyzuje okoliczne łąki. Kojarzymy go głównie jako panaceum na przeziębienia i stany zapalne. I racja – jest immunostymulatorem, czyli sprawia, że układ odpornościowy jest silniejszy.
W połączeniu z działaniem przeciwgorączkowym i napotnym doskonale radzi sobie z infekcjami i nie tylko… Dzięki wiązaniu otoczki wirusowej uniemożliwia wnikanie wirusa do naszych komórek. Odpowiednio wysoka dawka (1000 µg/ml ekstraktu) hamuje zakażenie w 100 % !
Czy sądzisz, że w aptece znajdziesz lepszy lek na przeziębienie, grypę czy infekcje? Bez skutków ubocznych? Z dodatkowymi atrybutami w postaci wartości odżywczych (witamina C, witaminy z grupy B, wapń, potas, żelazo…). Jeśli uważasz, że znajdziesz, nie czytaj dalszej części artykułu.
Cieszę się, że nadal jesteś i doceniasz leczniczą moc roślin. Dowiedz się zatem jakich jeszcze problemów zdrowotnych unikniesz dzięki kwiatom czarnego bzu (Sambuci flos):
Przedwczesne starzenie się
Naturalnym produktem ubocznym trawienia są tzw. wolne rodniki czyli reaktywne formy tlenu (RFT). Ich nadmiar w naszym organizmie powoduje poważne choroby takie jak nowotwory, miażdżyce (choroby cywilizacyjne) czy przedwczesne starzenie się. Nasze organizmy mają zdolność do likwidacji nadmiaru wolnych rodników dzięki endogennym przeciwutleniaczom (antyoksydantom). Jednak kiedy przekroczymy granicę (za pomocą niezdrowego stylu życia) – mamy poważny problem.
Dlatego tak istotne jest profilaktyczne spożywanie owoców, warzyw, ale przede wszystkim ziół, które zawierają przeciwutleniacze. Czarny bez jest doskonałym przykładem i źródłem flawonoidów – kwercetyny, kemferolu, rutozydu i izokwercetyny, dzięki czemu wzmacnia nasz organizm i pozwoli dłużej cieszyć się zdrowiem.
Ból i nieżyt dróg oddechowych
Olejki eteryczne stanowią 0,01% kwiatu czarnego bzu, składają się z 56 związków i doskonale regenerują podrażnienia układu oddechowego – szczególnie delikatną błonę śluzową. Rozrzedzają katar, który stanie się mniej doskwierający. Za sprawą właściwości wykrztuśnych kaszel mija znacznie szybciej. Bóle głowy spowodowane przeziębieniem czy przemęczeniem ustępują. W przypadku astmy, różyczki czy nawet gruźlicy, czarny bez pomoże.
Skóra i toksyny
Przyspieszenie przemiany materii powoduje usuwanie toksyn i wtórnych metabolitów z naszego organizmu. Ubocznym skutkiem terapii czarnym bzem jest poprawa funkcjonowania nerek. Przekłada się to na złagodzenie stanów zapalnych skóry. Zmiany trądzikowe, wągry czy inne skórne niedoskonałości – uciekną bez śladu. Oczywiście, kiedy stosujesz czarny bez regularnie, przez minimum 2 tygodnie.
Dzięki moczopędnemu działaniu kwiatów oczyszcza się nasz organizm, skóra staje się gładsza a twarz wygląda na młodą i bardziej wypoczętą.
Wysokie ciśnienie i cholesterol
Kwiaty obniżają ciśnienie krwi a przy okazji wzmacniają naczynia krwionośne. Regulując przy tym funkcjonowanie układu krwionośnego. Cholina obecna w kwiatach czarnego bzu zapobiega odkładaniu się cholesterolu. Ponadto stanowi składnik leków antynowotworowych oraz wspomagających funkcjonowanie mózgu i wątroby.
Dolegliwości przewodu pokarmowego
Wspomaga trawienie dzięki czemu wzdęcia, bóle brzucha lub biegunki przestaną Cię dotyczyć. Bogactwo składników odżywczych a szczególnie żelaza – przeciwdziała anemii. Kwiaty czarnego bzu normują poziom cukru we krwi, dzięki zwiększonemu wychwytowi glukozy oraz intensywniejszej produkcji insuliny.
Czarny bez możemy wykorzystywać w profilaktyce oraz leczeniu około stu chorób. Pamiętaj, że świeże kwiaty oraz niedojrzałe owoce zawierają sambunigrynę – związek toksyczny, który może powodować nudności, biegunki poprzez podrażnienie przewodu pokarmowego. Jednak suszenie kwiatów, obróbka termiczna owoców eliminują to zagrożenie.
Kulinarne wykorzystanie
Krótki okres kwitnienia czarnego bzu na przełomie maja i czerwca ogranicza nam dostęp do tego doskonałego leku. Dlatego tak istotne jest przygotowywanie przetworów, z których możemy korzystać przez cały rok w naszych kuchniach.
Poznaj sposoby na zatrzymanie czarnego bzu w butelce, słoiku lub na talerzu:
– suszenie – kwiaty zbieramy wyłącznie w słoneczne dni, oczyszczamy z zielonych części i bez opłukania wodą rozkładamy w ciepłym i przewiewnym miejscu. Dzięki temu w zimne jesienne wieczory możesz cieszyć się herbatą z czarnego bzu lub aromatyzującą przyprawą do likierów, zup lub deserowych sosów.
– sok (lemoniada wiktoriańska)
Wyborna lemoniada, która zatrzymuje wszystkie wartości odżywcze (konserwowanie soku wysoką temperaturą niszczy część witamin i składników odżywczych). Dlatego lemoniadę, którą Ci przedstawiam przygotuj z przestudzonego syropu cukrowego (woda + cukier/miód), którym zalewamy kilka baldachów kwiatów czarnego bzu. Przykrywamy talerzykiem i czekamy przez 2 – 3 dni aż sok zacznie lekko fermentować. Lemoniada wiktoriańska w stylu szampana jest gotowa. Spróbuj przyrządzić a zachwycisz nią niejednego gościa. (Weź pod uwagę, że lemoniada wiktoriańska ma kilku procent alkoholu ;))

Dymarska E., Grochowalska A., Krauss H., Chęcińska-Maciejewska, Z., 2016. Naturalne modyfikatory odpowiedzi immunologicznej. Probl. Hig. Epidemiol, 97, 297-307.
Gramza-Michałowska A., Sidor A., 2015. Czarny bez Sambucus nigra w dietoterapii chorob cywilizacyjnych. Przemysł Spożywczy, 69(1), 38-41.
Kołodziej B., Drożdżal K., 2011. Właściwości przeciwutleniające kwiatów i owoców bzu czarnego pozyskiwanego ze stanu naturalnego. Żywność Nauka Technologia Jakość, 18(4).
Łuczaj Ł., 2004. Dzikie rośliny jadalne Polski: przewodnik survivalowy. Wydawnictwo” Chemigrafia”.
Więcej przepisów
Stosowanie ziół przez kobiety ciężarne – bezpieczne ziołolecznictwo
Stosowanie ziół przez kobiety ciężarne – bezpieczne ziołolecznictwoZioła przyjmowane regularnie nasycają organizm prozdrowotnymi związkami, które mogą wykazywać silne działanie farmakologiczne.Leki ziołowe postrzegane są przez przyszłe mamy jako potencjalnie...
Detoks wiosenny za pomocą ziół
Detoks wiosenny za pomocą ziółSpring detox with herbsArtykuł dostępny jest także w czasopiśmie specjalistycznym o zdrowym odżywianiu - Food Forum. Abstract Food and environmental pollution pose a threat to our health. Spring is a period of high-value plant-derived...
Miody – przegląd, opis i właściwości
Miody - przegląd, opis i właściwości Artykuł został opublikowany również w czasopiśmie Food Forum. Jednak specjalnie dla Was udostępniam go na blogu. Pobierz pełną wersję artykułu w formacie pdf. Więcej przepisów